Egilea: iametza

Saio honetan 2024ko Euskarabildua ‘Artifiziala ez den teknologia’ jardunaldian atera ziren ideia nagusiei buruzko hausnarketa egin dugu. Euskarabilduan teknologiak demokraziarekin, identitatearekin eta erantzukizun kolektiboarekin duen harremanari buruz eztabaidatu genuen. Eta hausnarketa honetarako, bertan egon ziren bi emakume ditugu saio honetan: Maider Likona, informatikako ingeniaria eta Bikonet operadoreko kidea, eta Miren Berasategi, Komunikazioan doktorea, Deustuko Unibertsitateko irakaslea eta ikertzailea.

Jatorrizko edukira joan

Donibane Ikastolan Txikilinux zerbitzaria instalatu dute eta ospatzeko Txikilinux egunaren bigarren edizioa antolatu dute. Bertan egon gara Peio Etxeleku, Donibane ikastolako zuzendariarekin hitz egiten. Egunak aditu ezberdinak elkartu dituela aprobetxatu dugu eta gaia ikuspuntu ezberdinetatik lantzeko mahai-inguru bat antolatu dugu Egoitz Urrutikoetxea, Seaskako hezkuntza arduraduna; Iñigo Gebara, Bigarren hezkuntzako teknologia eta informatika irakaslea; eta Orai zentroko Muitze Zulaika eta Oihane Canterorekin.

Jatorrizko edukira joan

Wikipedian, munduko entziklopediarik handiena eta erabiliena, edonork sortu eta editatu dezakeen eduki askeko informazioa eskaintzen da. Wikimedia Fundazioak eduki itxitako entziklopedien alternatiba gisa sortu zuen, non beti berdinek idazten zuten.
Baina gizartean gertatzen den bezala, Wikipedia genero-berdintasunetik urrun dago: Wikipediako biografien ehuneko txiki bat baino ez dute suposatzen emakumezkoenak eta editoreen ehuneko oso altu bat oraindik gizonak dira, eta horrek, zer istorio eta istorio horiek kontatzeko moduan eragiten du. Gaiari buruz hausnartzeko, Make Irigoienekin egon gara Hodeia ez da existitzen saio honetan.

Jatorrizko edukira joan

Saio hau urriaren 26an egin genuen Euskarabildua jardunaldiaren laburpena da. Herritarren, enpresen eta erakundeen egunerokoan baliagarriak diren teknologia burujabe eta libreak ezagutzera eman genituen.

Jatorrizko edukira joan

Gero eta ohikoagoa da makinekin elkar eragiteko ahotsa erabiltzea eta horretarako hainbat sistema daude: Google Assistant, Apple Siri, Microsoft Cortana, Amazon Alexa… Ahots laguntzaile guzti hauek erraldoien pean daude eta hainbat arazo erakutsi dituzte: Ez dute ahots aniztasuna kontutan hartzen, pribatutasun arazoak dituzte eta hizkuntza zabalduenetan bakarrik erabil daitezke. Hizkuntzekin arazoari konponbidea emateko Common Voice proiektua jaio da, teknologiak trebatzeko ahotsen eta testuen bilduma.

Jatorrizko edukira joan

Algoritmo hitza ezagun samarra bada ere, oro har gizarteak ez daki zer diren, ezta zertarako erabiltzen diren ere. Horien inguruko azalpenak eman ditu Lore Martinez Axpe EH Bilduko digitalizazio idazkari eta legebiltzarkideak Hodeia ez da existitzen saio honetan. Eusko Jaurlaritzak sortuko duen algoritmoen erregistro publikoa eta adimen artifizialaren arriskuak izan ditugu mintzagai, besteak beste.

Jatorrizko edukira joan

Arropak bezala, ordenagailuak ere “txiki” gera daitezke. Baina norbaiti “txiki” geratzen zaion ordenagailua, beste pertsona batentzat guztiz egokia izan daiteke. Hori erakutsi digute Ilargikoop eta Elkartenet-eko ‘Mugarik gabeko ikasgelak’ proiektuek, ordenagailuen berrerabilpena oinarri duten bi egitasmoek.

Jatorrizko edukira joan

Euskarabilduaren ondorioak: tokiko eragileen burujabetza egitasmoakEuskarabilduan argi geratu zen ezinezkoa dirudien utopiaren bidea egiteak ere nahikoa balioa duela. Hor ditugu adibidez, Hernani Burujabe, Errenteriako Data Center eta Herria Bizia proiektuak eta Antic Pays Basque et Atelier Lan Berria, erakusten digutenak Euskal Herri digital eta burujabea lortzea posible dela. Horiek ezagututa teknologia burujabetzaren bidean urratsak ematen ari garela ikusi dugu.

Jatorrizko edukira joan

Hodeia ez da existitzen podcastaren saio honetan urriaren 27an ospatuko den Euskarabildua Jardunaldiari buruz hitz egingo dugu. Aurtengo gaia “Utopia existitzen da. Teknologia burujabeak herritik eta herrira” da.Asko dira azkenaldian menpekotasun teknologikoa murrizteko teknologia berrien garapenean, ekoizpenean eta eskuragarritasunean borrokan ari diren herrialde zein herritar taldeak. Baita gazteen artean ere. Saio honetan Leire Lison eta Jon Olibaresekin egon gara. Biak, Mikel Hercerekin batera, subiranotasun digitalen inguruko proiektu bat dute amankomunean.

Jatorrizko edukira joan

2022 urte hasieran Ipar Euskal Herriko hezkuntzan teknologia burujabetzara bidean bi urrats itxaropentsu eman dira: Donibane Lohitzuneko ikastola TxikiLinux erabiltzen hasi dela eta Baionako Etxepare Lizeoko 140 ordenagailu Debian sistema eragilearekin erabiltzen dituztela jakin dugu.Saio honetan Eder Etxeberriarekin, Donibane Lohitzuneko gurasoa eta Bernat Etxepare lizeoko irakaslea, eta Donibane Lohitzuneko ikastolako hainbat protagonistekin egon gara.

Jatorrizko edukira joan