Egilea: Berria

-(e)an bidalia

Amets

Bartzelonan izan genuen berri Ondarroako treineruak Kontxako sailkapen estropada irabazi zuela. Bartzelonako aireportuan hain zuzen, New Yorkerako hegaldia hartzear geundela. Ondarroan arraunerako joera handia dago, aspalditik, estropadei lotutako istorioak belaunaldiz belaunaldi entzun ditugu etxean. Arraun lehia bati buruzko lehen bertso sorta ere, duela berrehun urtekoa, Ondarroa eta Lekeitioren arteko norgehiagoka bati buruzkoa da. Whatsapez bidalitako bideoetan ikusten da jendea Argoitia neba-arreben “Amets, amets egin” hura kantatzen. Mukuru betea ikusten da alde zaharra, garaipen handi bat ospatzen. Batzuentzako txikia izango da balentria baina ondarroarrentzat handia, amets egiteko aukera ematen digulako. Irabazita baino jendea pozago zegoen horrekin, ametsarekin. Oso gurea da hori. Ez al gara euskaldunok ametsarekin bizi? Ez al gara horregatik ameslari, eskuzabal eta solidarioak?

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Faxistek okupaturiko etxea

Erromako Termini tren geltokiko inguruak negozio txinatarrez beterik daude. Supermerkatuak, produktu elektrikoak saltzen dituzten negozioak eta oihal dendak. Terminiko Esquilino auzoari Chinatown ere deitzen diote italiarrek. Erromako Chinatown. Hiriburuko jatetxe txinatarrik ospetsuena ere han dago. Hang Zhou du izena eta bertako jabea, Sonia Hang, oso ezaguna da.

Agian ez da kasualitatea izango Casapound mugimendu faxistak ere egoitza han izatea. “Italiaren izaera garbia defendatzeko”, hori da kartelean irakur daitekeena.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | Zaitun: Zerutik begiratuta, tanto berdeak dirudite. Olibondoak Mediterraneoko paisaia, Italiatik Palestinara, janzten duten milurteko zuhaitzak dira. “Gure arbolek hitz egingo balute…”, esan zidan behin emakume palestinar batek. Historiaren testigu mutuak direla pentsatuko dute askok, baina haien fruituek, olibek, hizkuntza unibertsala hitz egiten dute. Horregatik, Zaitun deitu diogu Podcast honi. Oliba esateko arabierara jo dugu, erroetara. Bi astetik behin Mediterraneoko txoko desberdinetako kontuak hurbilduko dizkizuegu. Istorio batzuk, Italiako nondik-norako politikoei buruz. Beste batzuk, berriz, ahanzturara kondenatuak diruditen errefuxiatuen inguruan. Denak oliba zukuaren gustu fresko eta, zergatik ez, mikatzarekin.

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Kanpaiak eta mugikorrak

Michelle Obamak jarri zuen famako 5210 erregela, haurren osasuna bideratzekoa, hain zuzen. Erregela horren arabera, komeni da umeek egunean 5 bider jatea frutak eta barazkiak, egunean 2 orduz baino ez ikustea pantailak (telebista, ordenagailu, tablet eta mugikorrak, denak barne), ariketa fisikoa egin behar dute ordu 1ez eta edari gozatuak ez dira edan behar, hortik dator 0 hura. Nik erregela horri orduerditxo bat gehituko nioke, irakurketarena, baina orohar ez da gaizki.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Kontakizuna

Bisitaria Bilbora badoa udan, sartu ahal izango da Arte Eder Museoara, eta aurkituko du bertan Goyaren hiru margolan berriki azalduak. Antonio Adan de Yarzaren, Maria Ramona Barbachano haren emaztearen eta Antonioren ama zen Bernarda Tavira-renak dira erretratuak. Lea ibaiertzeko Zubieta jauregi ederrean egon ziren eskegiak, gerra garaian erbestera atera ziren arte. 10. zenbakia zeraman egurrezko kutxa batean sartu zituzten mihiseak eta Parisera eraman zituzten. Asmoa zuen Euskal Gobernuak Pariseko Erakusketa Unibertsalean ikusgai jartzeko, Errepublikaren Pabilioian euskal arteak izan zuen gelan. Artelanak baina, ez zituzten atera kutxatik. Eta bertan izan ziren gordean.
Egun, hiru artelanak eta kutxa bera daude ikusgai Bilbon.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Olibondoen ebola

Droneko irudiek ez dute zalantza izpirik uzten. Italiako Apulia eskualdeak desertu marroia dirudi. Duela urte batzuk satelite berari erreparatu izan bagenio, puntu berdez beteriko pasaia ikusiko genukeen. Baina egoera aldatu egin da. Puntu berdeak desagertu egin dira.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | Zaitun: Zerutik begiratuta, tanto berdeak dirudite. Olibondoak Mediterraneoko paisaia, Italiatik Palestinara, janzten duten milurteko zuhaitzak dira. “Gure arbolek hitz egingo balute…”, esan zidan behin emakume palestinar batek. Historiaren testigu mutuak direla pentsatuko dute askok, baina haien fruituek, olibek, hizkuntza unibertsala hitz egiten dute. Horregatik, Zaitun deitu diogu Podcast honi. Oliba esateko arabierara jo dugu, erroetara. Bi astetik behin Mediterraneoko txoko desberdinetako kontuak hurbilduko dizkizuegu. Istorio batzuk, Italiako nondik-norako politikoei buruz. Beste batzuk, berriz, ahanzturara kondenatuak diruditen errefuxiatuen inguruan. Denak oliba zukuaren gustu fresko eta, zergatik ez, mikatzarekin.

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Itsasargi horia

Sare sozialen kontu honekin aspaldiko argazki bat etorri zait eskuartera. Eskuartera esateko modu bat da, mugikorrera beharko nuke esan hobeto. Argazkian Ondarroako itsasargia agertzen da horiz margotuta. Bai, kolore larua du itsasargiak eta berba bat ere badu idatzia letra beltzez, “Intsumisioa”, hain zuzen.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Oinezkoarena

Walter Benjaminek esan zuen hiri handien asmakizun gorenen artean dagoela oinezkoa, esan nahi baita, oinezkoaren ideia. Hots, norabiderik gabe eraikinen artean dabilen gizakiarena. Oinezkoak ez du horrela jomugarik, soilik oinez egiten du, hiriko karriketan barrena, kale kantoietan bihurgunea hartuz, ausaz. Hiririk gabe ez legoke oinezkorik Benjaminen aburuz, ezta oinezkoaren begiradarik. Eta begiratu horretatik sortu omen dira literatura lanik onenak, ibilaldi aspertu horietatik.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Torturaren kirurgia

Massimo Del Benek gogoan du Turkiako Bodrum hiriko gaztelua bisitatu zuen lehen aldia. Turista italiarrari ikusgarriak iruditu zitzaizkion XV. mendeko gotorlekuko korridoreak, dorreak eta patioak, baina are gehiago lur azpiko gelaxkak. Eskailerak jeitsi eta bat-batean torturaren gelarekin topo egin zuen Del Benek. Haren mutur aurrean, kartel bat: “Jainkoa ez da existitzen”.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | Zaitun: Zerutik begiratuta, tanto berdeak dirudite. Olibondoak Mediterraneoko paisaia, Italiatik Palestinara, janzten duten milurteko zuhaitzak dira. “Gure arbolek hitz egingo balute…”, esan zidan behin emakume palestinar batek. Historiaren testigu mutuak direla pentsatuko dute askok, baina haien fruituek, olibek, hizkuntza unibertsala hitz egiten dute. Horregatik, Zaitun deitu diogu Podcast honi. Oliba esateko arabierara jo dugu, erroetara. Bi astetik behin Mediterraneoko txoko desberdinetako kontuak hurbilduko dizkizuegu. Istorio batzuk, Italiako nondik-norako politikoei buruz. Beste batzuk, berriz, ahanzturara kondenatuak diruditen errefuxiatuen inguruan. Denak oliba zukuaren gustu fresko eta, zergatik ez, mikatzarekin.

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Saran bizi da Axular

Gauza jakina da Barandiaranek Saran hartu zuela babes gerraostean. Eta bien bitartean hango jendeari kontu zaharrak biltzen ibili zela, hori ere bai. Ez zen geldirik egotekoa ataundarra. Axularri buruz ere galdetu zien herritarrei. Estimatzen zuen idazlea Barandiaranek. Konturatu zen, Pedro Agerre Axular, euskal idazlea, tradiziozko ipuinetan agertzen zela pertsonaia gisa. Benetako bizitzako pasarteak gogoan zituzten herritarrek, baina saratarren oroimenean legendazko izaki bilakatua zen sasoi bateko erretorea. Ipuinetako batean kontatu zioten nola Axularrek estudioak ikasi zituen Salamancan eta bertan deabrua bera izan zuela irakasle, haren leizean. Axularrek itzala galdu omen zuen horrela, deabruak lapurtu zion, ikasketen ordain gisa edo. Geroztik itzalik gabe bizi izan omen zen Urdazubiko idazlea. Eta itzalik ez izatea ez zen gauza ona, hilondoan zerura joan nahi bazenuen behintzat. Horixe kontakizuna.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu

-(e)an bidalia

Hizkuntzen abizenak

Hizkuntzek izenak dituzte, baita abizenak ere. Pertsona jakin batek era batean edo bestean ikusiko du hizkuntza bat, haren eskarmentu pertsonalaren arabera. Hona zenbait adibide:
New Yorketik itzuli berri, Ganten izan nintzen, Belgikan, bertan aurkezten baitzen nire bigarren nobela “Musche”, nederlanderara ekarria. Nobelako protagonistak, Robert Mussche idazleak, gerra garaian Bilbotik ihes egindako neskatila bat hartu zuen bere Ganteko etxean. Horixe da eleberrian kontatzen nuena. Zorionez, heroi txiki haren bizipenak bere hizkuntzan jarri dituzte orain.

🎧 Entzun podcasta

Jatorrizko edukira joan

tropela podcastakBerria | New Yorkeko munduak: Euskaldunon egunkarian eta Berrian aritu nintzen astero zutabeak idazten. Zutabeak niretzako halako memoria-kutxa txikiak ziren. Eguneroko bizitzatik hartzen nituen gaiak, irudiak, eszenak. Idatzi eta gero, hantxe geratzen ziren gordeta, egunkariko kutxatxoan. Argazkiak ateratzea bezala zen, bizitzako une jakin bat jasotzen zuten. Orain berriz hasiko naiz zeregin berarekin, zuek kutxak zabaldu besterik ez duzue egin behar.

 

 

Podcastera harpidetu